گذری کوتاه به برترین جاذبه های آگرا

شهر آگرا یا آگره یکی از شهرهای بزرگ و پر جمعیت کشور هندوستان است. سومین مقام از نظر وسعت را در بین شهر های این کشور به خود اختصاص می دهد. از ویژگی های قابل توجه این شهر مجاورت و نزدیکی آن با دهلی، پایتخت هندوستان است. این شهر قدمتی پانصد ساله داشته و نام آن در کتاب های حماسی فرهنگ هندوستان ذکر گردیده است. شهر آگرا پایتخت بسیاری از پادشاهان ایرانی بوده و پیوندی عمیق با فرهنگ و زبان پارسی دارد. در ادامه با داوین گشت همراه باشید تا شما را با این شهر و برترین جاذبه های آگرا آشنا کنیم.

آگرا

آگرا نه تنها از داشتن یکی از عجایب هفت‌گانه جهان یعنی «تاج‌محل» به خود می‌بالد بلکه یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری ایالت «اوتار پرادش» هندوستان نیز هست. مساحت آگرا ۱۸۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن حدود 2 میلیون نفر می ‌باشد. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۷۱ متر است.

آگرا را با نام «سرزمین کاخ‌ها» نیز می‌شناسند. اما نه تنها کاخ‌هایش بلکه تمامی سازه‌هایش معماری پیچیده و در عین حال زیبایی نیز دارد. حتی مقبره‌ها نیز به صورت استادانه‌ای آراسته شده‌اند. همین‌ها کافی است تا خودتان را برای سفر به هندوستان آماده کنید. آگرا برای گردشگران خصوصا دانشجویان معماری، مقصدی کم‌نظیر به شمار می‌رود. دارا بودن آب و هوای معتدل و طراحی زیبای شهری آن از عوامل دیگر جذب گردشگران به آنجاست. این طراحی شهری به گردشگران نشان می‌دهد که چه حجم تزیینات و جزییات ظریفی در جای‌جای شهر به کار رفته است. در این شهر هر ساختمان زینتی به خصوص برای شهر به حساب می‌آید و این زینت‌های شهری تنها به بناها خلاصه نمی‌شود. غذا نیز در این منطقه نمایانگر هنر آشپزی هندی با آن ادویه‌های مخصوص تند و معطر است. در ادامه نگاهی به جاذبه‌های دیدنی آگرا خواهیم انداخت.

تاریخچه‌ای از آگرا

نام آگرا به شکل «آگرهبانا» نخستین بار در کتاب حماسی مهابهاراتا آمده و معناشناسان آن را «پردیس» یا «بهشت» معرفی کرده‌اند. در قرن‌های ۱۶ یا ۱۷ میلادی آگرا به راستی تمثالی از پردیس در روی زمین شده بود. آگرا در زمان حکومت اکبر، جهانگیر و شاه جهان اهمیت زیادی یافت. این شهر پایتخت حکومت اکبر، پادشاه بزرگ امپراتوری مغولی هند یا گورکانیان بوده و در آن زمان تبدیل به مرکز هنر، فرهنگ، تجارت و یادگیری کشور پهناور هندوستان گردید. آگرا در سده ۱۶ میلادی توسط سکندر لودهی (سلطان دهلی از دودمان لودهی متوفی به سال ۱۵۱۷) کشف شد. سپس بابر موسس سلسله امپراتوری مغولی هند برای مدتی در آگرا ماند و ساخت باغ‌ هایی چهار گوش به سبک باغ‌ های ایرانی را در آنجا مرسوم کرد. اکبر در این شهر قلعه آگرا را ساخت و جهانگیر آن را با کاخ‌ها و باغ‌های بسیار زیبا مزین کرد.

آگرا پایتخت شاهان بزرگ

همچنین شاه جهان با ساخت تاج محل شهرتی عالم گیر برای این شهر به ارمغان آورد. هم اکنون این شهر از مراکز گردشگری هند به شمار می‌ رود. آگرا با نام «اکبرآباد» پایتخت شاهانی چون اکبر، جهانگیر و شاه‌ جهان بوده که زبان مادری ‌شان فارسی بود و در گسترش زبان فارسی در شبه ‌قاره هند کوشیدند و کامیار بودند. نخستین باغ معروف به «باغ‌های پارسی» در کرانه رود یامونا در همین شهر شکل گرفت. سازنده آن شاه بابر بود. نام خاص این باغ ایرانی آرام باغ است. اکبرشاه، نوه بابر، قلعه لعل یا قلعه سرخ را ساخت و آگرا را به مرکز هنری، بازرگانی و مذهبی تبدیل کرد.

شهرک فاتح پورسیکری در حومه آگرا هم از میراث اکبر است. باغ‌های سبز و انبوه قلعه سرخ بازمانده از جهانگیر، پسر اکبر مغول است. اما شاه‌ جهان با علاقه ‌ای که به هنر معماری داشت، به آگرا و هندوستان ساختمانی را تقدیم کرد که همین حالا هم درخشان ‌ترین نگین تاج سر هند محسوب می‌شود. شاه‌ جهان پایتختش را به دهلی منتقل کرد. اما پسرش اورنگ‌ زیب دوباره به اکبرآباد برگشت و پدرش را به زندان قلعه سرخ انداخت. بعد از مدتی، سال ۱۶۵۳، پایتخت اورنگ زیب به شهر اورنگ ‌آباد در فلات دکان هند تغییر کرد و تا پایه‌ های امپراتوری بابری یا مغول هند به لرزه افتاد. اکبرآباد تحت نفوذ قوم‌های مارات‌ها و جاث واقع شد. آگرا نام گرفت و از سال ۱۸۰۳ میلادی تسلیم امپراتوری بریتانیا شد.

برترین جاذبه های آگرا

تاج محل

تاج ‌محل آرامگاه زیبا و باشکوهی است که در نزدیکی شهر آگرا و در ۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی نو پایتخت هند واقع شده ‌است. این بنا به دستور شاه جهان، پنجمین امپراتور گورکانی هند به منظور یاد بود همسر ایرانی محبوبش ممتاز محل که در سال ۱۶۳۱ (میلادی) به‌ هنگام وضع حمل فوت کرد بنا شده‌ است. شاه بنا به وصیت همسرش تصمیم گرفت با ساخت بنایی زیبا، مجلل و عظیم همسرش را جاودانه کند. از این ‌رو آرامگاهی زیبا بر روی قبر او بنا نهاد.

همانطور که مشخص است نام این بنای زیبا ایرانی است. این ساختمان بر پایه مخلوطی از معماری ایرانی، هندی و اسلامی بنا شده ‌است. در ساخت آن ۲۰.۰۰۰ هنرمند و معمار از نقاط مختلف آسیا به ‌خصوص ایران، شبه قاره هند، آسیای میانه و آناتولی شرکت داشته‌ اند. آغاز ساخت تاج‌ محل سال ۱۶۳۲م (۱۰۴۲ ش) بوده و در سال ۱۶۴۷م (۱۰۵۷ ش) تکمیل شده است. احمد لاهوری و برادرش استاد حمید لاهوری (سده یازدهم هجری) سرمعماران ایرانی سازنده تاج محل در هندوستان بوده‌اند. در برخی متون نیز از عیسی خان شیرازی و امانت خان شیرازی طغرانویس که هر دو ایرانی بوده‌اند نام برده شده ‌است. گویا خوشنویسی کتیبه ‌های در و دیوارهای تاج‌ محل به امانت خان واگذار شده‌ بوده ‌است.

ارگ آگرا یا قلعه لعل

ارگ آگرا که به خواهر تاج محل مشهور است. در قرن شانزده میلادی به دست اکبر کبیر یکی از پادشاهان مغول در ناحیه آگرای هندوستان بنا نهاده شده است. این ارگ تاریخی با مساجد و قصر های بسیار زیبا و مجلل خود افسانه های شرقی را یادآوری می کند. در دو کیلومتری شمال غربی تاج محل واقع شده است. بر اساس تخمین مورخان، ارگ آگرا در ابتدا متعلق به سلسله لوریس بوده است. در قرن شانزده میلادی به وسیله اکبر شاه کبیر پادشاه مغول، تصرف شده است. اکبر شاه در دوره حکمرانی خود مرکز حکومتش را از دهلی به آگرا تغییر داد. به این ترتیب موجب شکوفایی و رونق آگرا شد. در همین دوره اکبر شاه ارگ قدیمی سلسله لوریس را مورد بازسازی و تغییر شکل کلی قرار داد. آن را به درباری باشکوه تبدیل کرد.

علاقه اکبر شاه به سنگ ماسه سرخ

اکبر شاه که علاقه بسیاری به سنگ ماسه سرخ داشت برای ساخت عمارت های ارگ آگرا از این سنگ استفاده کرد. به همین دلیل ارگ آگرا امروزه به ارگ سرخ آگرا نیز معروف است. البته علاوه بر ماسه سنگ سرخ در ساخت بناهای آگرا از مرمر سفید و سنگ های تزئینی دیگر نیز استفاده شده است. اما در حکومت نوه اکبر شاه، شاه جهان بود که این محوطه تاریخی سرانجام شکل امروزین خود را پیدا کرد. شاه جهان در نزدیکی ارگ آگرا بنای زیبای تاج محل را از مرمر سفید بنا کرد. داخل ارگ آگرا را نیز تغییرات بسیاری ایجاد کرد و بعضی ساختمان ها را تخریب و به جای آن ها عمارت های دیگری ساخت. ارگ آگرا در کل به شکل یک هلال است. به وسیله دیوارهایی به ارتفاع بیست و یک متر و به طول حدود سه کیلومتر محصور شده است.

همچنین اطراف دیوار ها خندقی وجود دارد که به رودخانه یامونا متصل است. ارگ آگرا از نظر تاریخ معماری ارزش بسیاری دارد. چرا که بعضی از جالب ترین آمیزه های معماری هند و معماری اسلامی را می توان در آن مشاهده کرد. در واقع بسیاری از تزئینات و کاشی کاری های عمارت های آگرا با اصول معماری اسلامی ساخته شده، اما روی آن ها به جای خطوط اسلیمی و خطاطی، اژدها، فیل و پرندگان مختلف نقش بسته است. قلعه آگرا که به حصار سرخ و لعل قلعه نیز مشهور است را با قلعه دیگری که به همین نام قلعه سرخ یا Red Fort مشهور بوده و در دهلی است نباید اشتباه گرفت.

آرامگاه اعتماد الدوله از برترین جاذبه های آگرا

یکی از آرامگاه های مهم شهر آگرا که متعلق به دوره گورکانی می باشد، آرامگاه اعتماد الدوله می باشد که طی سال های 1622 تا 1628 توسط ملکه نور جهان، همسر جهانگیر امپراطور گورکانی، به یاد پدرش “قیاس الدین بیگ” ساخته شده است. اهمیت این آرامگاه به این دلیل است که در آن دوره بیشتر بناها با ماسه سنگ سرخ ساخته می شد و این آرامگاه اولین بنای ساخته شده تماما با سنگ مرمر می باشد. قیاس الدین بیگ یک تاجر ایرانی بود که برای بهتر شدن وضع خود به هند می رود و مدتی بعد به یکی از وزرای دربار اکبر بزرگ تبدیل می شود و بعد از مرگ اکبر، نخست وزیر حکومت جهانگیر می شود و لقب اعتماد الدوله را به خود می گیرد.

بعدها دختر او که زیباییش شهره عام و خاص بود با پادشاه جهانگیر ازدواج می کند. بعد از فوت اعتماد الدوله دختر او پروژه ساخت آرامگاه را در نزدیکی رود “یامونا” و ضلع شمالی قلعه آگرا شروع کرد. برای ساخت این آرامگاه از معماری کاخ عالی قاپوی اصفهان الگوبرداری شده است و به صورت چهار باغ می باشد. این بنا بر روی یک صفحه بزرگ ساخته شده است و دارای 4 مناره در گوشه های آن و یک گنبد در مرکز می باشد. بر روی دیوارهای آن نقاشی های زیبایی وجود دارد که عمدتا از رنگ آبی فیروزه ای ایرانی استفاده شده است.

مسجد جامع آگرا

این مسجد نیز توسط شاه جهان و این بار به نیت دخترش بنا شده و همچنین این مسجد نمای بسیار زیبایی دارد و با ماسه ‌سنگی در سال 1648 طراحی و ساخته شده است. اوایل حیات بزرگ این مسجد به ورودی اصلی قلعه‌ آگرا متصل بوده است اما خط آهنی که انگلیسی ها در اواسط قرن 19 کشیدند درست از وسط این حیاط گذشت و اتصال دو مجموعه را قطع نمود.

باغ مهتاب از برترین جاذبه های آگرا

این باغ آخرین باغ از ۱۲ باغ ساخته شده توسط مغول ها در هند است. از نظر تاریخی باغ مهتاب توسط امپراتور بابر در اوایل دهه ۱۵۰۰، به عنوان آخرین محل بازدید تاج محل ساخته شده است. نمای خوش عکس تاج محل به راحتی می تواند تقریبا از هر نقطه از باغ با توجه به ساخت دقیق آن دیده شود. اما آنچه که این فضا را تماشایی می کند دیدن این باغ آن هم در شب های مهتابی است.

تصویر زیبایی که زیر نور مهتاب از این باغ می بینید به قدری زیباست که شاید اسم دیگری جز این هم نمی شد روی آن گذاشت. باغ مهتاب یک مجتمع چار باغ است. چار به عنوان ۴ معنا می شود. این سبک کلاسیک از باغ مغول به شکل کاملا مربع است. این عمارت راه زیبای پیاده روی، استخر با فواره های دیدنی، عمارت کلاه فرنگی سایه دار، گل های معطر و بوته زارها را به نمایش می گذاشته است. باغ مهتاب در امتداد دشت های سیلابی رودخانه جمنا قرار دارد. این باغ تا اوایل دهه ۱۹۹۰ به حالت خرابه باقی مانده بود. زمانی این باغ جادویی تقریبا فراموش شده بود، چرا که با شن، ماسه و پوشش گیاهی جنگل های وحشی تحت پوشش قرار گرفته بود.

سوامی باغ صمد

این مکان در دایال باغ، در حومه‌ شهر آگرا واقع شده و دارای اهمیت تاریخی بسیار برای «صمد سوامیجی ماهاراج» است. این مکان آرامگاه سوامیجی است. در سال 1908 ساخته شده و طراحی بسیار زیبا و منحصر به فردی از سنگ مرمر و معماری چشم‌نوازی دارد. طراحی‌های انجام شده بر روی سنگ مرمر آن اهمیت تاریخی دارند و از جاذبه‌های گردشگری محسوب می‌شوند. این بنا با تاج‌ محل از نظر زیبایی قابل ‌مقایسه است. فستیوال باندارا نیز در این مکان به همراه سات سنگ اجرا می‌شود. مذهب راداسوامی، در این مکان شکل گرفته و برای پیروان این مذهب محل مقدسی به شمار می‌رود.

بازار کیناری از برترین جاذبه های آگرا

بازار کیناری یکی از بازارهای معروف و شلوغ شهر آگرا می باشد که در دو طرف بازار مغازه های متعدد و متنوعی برای بازدید توریستان هند وجود دارد. این بازار که یکی از جاذبه های گردشگری آگرا می باشد به قدری پر هیاهو هست که رفت و آمد با وسیله نقلیه در آن تقریبا غیر ممکن می باشد. شلوغی بازار به این برمی گردد که مورد علاقه بسیاری از گردشگران خارجی و افراد محلی قرار گرفته است.

این امر به علت ارزانی اجناس می باشد و افراد همیشه دست پر از آنجا باز می گردند. در بازار کیناری طیف گسترده ای از لوازمی چون صنایع دستی، تیله، پارچه، چرم، ظروف زیبای شیشه ای و… موجود می باشد. بازار کیناری در خیابان پشت مسجد جامع قرار گرفته است که یک بازار عمده فروشی با نرخ مناسب می باشد و در آن برای علاقه مندان، زیورآلات چشم گیری برای فروش موجود است. این بازار نشانه فرهنگ و سبک ساده زندگی مردم بی آلایش هند می باشد.

روستای کورای

در مسیر سیکری فاتحپور آگرا، روستای کورای قرار دارد که خانه افرادی است که به قوم کالندر تعلق دارند. با سفری روزانه به مناطق روستایی نمی توانید نحوه زندگی روستاییان هندوستان را درک کنید، اما احساسی درونی از زندگی ساده و بی آلایش آن ها را به دست خواهید آورد. قطعا از روش طبخ غذاها و کارهای روزمره شان لذت خواهید برد. مردم این روستا اکنون از طریق این تور های روزانه زندگی شان را می گذرانند زیرا؛ پول جمع آوری شده برای خرید اقلام روزمره مانند غذا، جیره و غیره برای بچه ها استفاده می شود. با هزینه های جمع آوری شده نهاد مورد نظر خرید کرده و سپس آن را میان خانواده های روستا به صورت مساوی تقسیم می کنند. تور یک روزه بازدید از این روستا 10 دلار برای هر نفر است.

پیاده روی در تاج نیچیر

برای ارائه وجهه متفاوت از آگرا می توانید از تاج نیچر دیدن کنید که در 500 متری درب شرقی تاج محل قرار دارد. در این مکان می توانید قدم بزنید و از سکوت لذت ببرید مخصوصا در پاییز. می توانید با پیاده روی در این منطقه تاج محل را از تمامی زوایا ببینید.

وایلدلایف اس او اس از برترین جاذبه های آگرا

ابتکار بزرگی که توسط گروهی از افراد برای محافظت از جانوران حیات وحش هند آغاز شده است وایلد لایف اس او اس است. یک مکان عالی برای دیدار با برخی از حیوانات و ایجاد آگاهی در رابطه با وضعیت بد حیوانات در هندوستان.

گرچه وایلدلایف اس او اس آگرا در ابتدا برای نجات خرس های هند آغاز به کار کرد، اما اکنون پروژه های فعالی برای ارائه پناهگاه و کمک به پلنگ ها، فیل ها، خزندگان و سایر حیوانات را هم اجرا می کند.