دیواره بزرگ مرجانی استرالیا (Great Barrier Reef) بزرگ ترین مجموعه صخره های مرجانی جهان است که در سواحل شمال شرقی استرالیا و در دریای مرجان قرار دارد. این مجموعه شگفت انگیز شامل هزاران صخره، جزیره و ریف مرجانی است و خانه ی تنوع خارق العاده ای از موجودات دریایی مانند ماهی های رنگارنگ، لاک پشت ها، کوسه ها و مرجان های زنده است.
دیواره بزرگ مرجانی یکی از میراث های طبیعی جهان محسوب می شود و از نظر علمی، زیست محیطی و گردشگری اهمیت بسیار بالایی دارد. با این حال، تغییرات اقلیمی، گرم شدن آب اقیانوس ها و آلودگی، تهدیدی جدی برای بقای آن به شمار می رود.
تاریخچه دیواره بزرگ مرجانی
تاریخچه دیواره بزرگ مرجانی به حدود ۲۵ میلیون سال پیش بازمی گردد، زمانی که اولین صخره های مرجانی در این منطقه شکل گرفتند. شکل گیری ساختار کنونی آن حدود ۵۰۰ هزار سال پیش آغاز شد و در طول دوره های مختلف زمین شناسی، با تغییر سطح دریا و اقلیم، گسترش و تحول یافت. طی هزاران سال، لایه های جدید مرجانی روی لایه های قدیمی رشد کردند و شبکه گسترده ای از صخره ها و جزایر به وجود آوردند.
انسان های بومی استرالیا بیش از ۴۰ هزار سال است که این منطقه را می شناسند و از آن بهره می برند. اروپایی ها برای نخستین بار در سال ۱۷۷۰ توسط کاپیتان جیمز کوک با این ریف برخورد کردند، اما تنها در قرن بیستم اهمیت زیست محیطی و علمی آن شناخته شد و پس از آن در سال ۱۹۸۱ به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
حیات دریایی در دیواره ی بزرگ مرجانی
حیات دریایی در دیواره ی بزرگ مرجانی استرالیا یکی از متنوع ترین اکوسیستم های جهان است و بیش از ۹ هزار گونه موجود زنده در آن شناسایی شده اند. این منطقه میزبان بیش از ۱۶۰۰ گونه ماهی، ۶۰۰ گونه مرجان سخت و نرم، ۱۴ گونه مار دریایی و ده ها گونه نادر از انواع خرچنگ ها، ستاره های دریایی و نرم تنان است.
ماهی های رنگارنگ، مانند دلقک ماهی ها، طوطی ماهی ها و پروانه ماهی ها به طور گسترده در میان مرجان ها زندگی می کنند و نقش مهمی در توازن زیستی این اکوسیستم دارند. علاوه بر ماهی ها، لاک پشت های دریایی سبز، دوگونگ ها و دلفین ها نیز از ساکنان این منطقه هستند.
همچنین این زیست بوم از نظر چرخه غذایی، زیست پذیری و ارتباط با دیگر اکوسیستم های دریایی اهمیت حیاتی دارد. بسیاری از گونه ها، مانند کوسه های صخره ای، رِی ها و نهنگ های گوژپشت، به طور فصلی یا دائمی از این ریف استفاده می کنند.
مرجان ها نیز که اساس حیات این اکوسیستم هستند، با جلبک های همزیست خود تبادل انرژی انجام می دهند و مأمن میلیون ها موجود ریز و درشت هستند. با این حال، گرمایش جهانی، سفیدشدگی مرجان ها، آلودگی آب و ماهی گیری بیش از حد تهدیدی جدی برای بقای این تنوع خیره کننده به شمار می رود، و حفاظت از آن یکی از مهم ترین دغدغه های زیست محیطی جهان است.
نحوه بازدید از صخره بزرگ مرجانی
بازدید از صخره بزرگ مرجانی استرالیا معمولا از طریق تورهای گردشگری دریایی انجام می شود که از شهرهای ساحلی کوئینزلند مانند کِرنز، پورت داگلاس و ایرل بیچ حرکت می کنند.
گردشگران می توانند با قایق های مخصوص، کشتی های تفریحی یا حتی هلیکوپتر به بخش های مختلف ریف برسند. محبوب ترین روش ها شامل اسنورکلینگ (شنا با ماسک و لوله تنفسی)، غواصی اسکوبا، قایق های کف شیشه ای و تورهای نیم یا یک روزه دریایی است که امکان مشاهده مستقیم حیات دریایی را فراهم می کند.
برخی تورها دارای سکوهای شناور هستند که امکاناتی مانند رستوران، اتاق تعویض لباس و حتی اقامت شبانه ارائه می دهند.
برای حفاظت از اکوسیستم، قوانین سخت گیرانه ای حاکم است و گردشگران باید از کرم های ضدآفتاب سازگار با محیط زیست استفاده کنند و از لمس یا آسیب رساندن به مرجان ها خودداری کنند.
بهترین زمان بازدید از دیواره بزرگ مرجانی
بهترین زمان بازدید از دیواره بزرگ مرجانی استرالیا بین ماه های ژوئن تا اکتبر (فصل خشک در کوئینزلند) است. در این دوره، هوا آفتابی و معتدل تر است، رطوبت کمتر است و احتمال بارندگی و طوفان های گرمسیری به حداقل می رسد.
شفافیت آب در این فصل بالاتر بوده و شرایط برای غواصی، اسنورکلینگ و دیدن مرجان ها ایده آل است. همچنین در این زمان، فصل حضور نهنگ های گوژپشت است که برای زادآوری به این منطقه می آیند و شانس دیدن آنها نیز وجود دارد.
البته بازدید در ماه های نوامبر تا می نیز امکان پذیر است، اما در تابستان استرالیا (دسامبر تا مارس) رطوبت بالا، باران های سنگین و فصل حضور عروس های دریایی سمی ممکن است تجربه سفر را تحت تأثیر قرار دهد.
